تحقیق درباره عناصر تشکيل دهنده جرم

تحقیق درباره عناصر تشکيل دهنده جرم

عناصر تشکيل دهنده جرم / تفکيک جرائم

مقدمه:
قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در اصول مختلف خود مالكيت مشروع را محترم شمرده است براساس اصل 46 ق ا. هركسي مالك حاصل كسب و كار مشروع خويش است و هيچ كس نمي تواند به عنوان مالكيت نسبت به كسب و كار خود امكان كسب و كار را از ديگري سلب كند. ماده 47 ق ا. مالكيت شخصي كه از راه مشروع باشد محترم است ضوابط آن را قانون معين مي كند.
جرم چيست؟
ماده 2 قانون مجازات اسلامي مقرر مي دارد:
«هر فعل يا ترک فعل که در قانون براي آن مجازات تعيين شده است جرم محسوب مي شود.» همان گونه که ماده فوق الذکر مقرر مي دارد احراز جرم صرفاً ناشي از انجام فعل نيست. ترک فعل هم در قانون مجازات اسلامي مصداق ارتکاب جرم است.همانگونه که اقدام منفي به صورت فعل هم مشمول مجازات است انجام ندادن يک فعل و عدم اقدام به آن هم قابليت پيگيري کيفري دارد و مجازات خاص خود را هم خواهد داشت.«جرم عمل يا خودداري از عملي است که مخالف نظم و صلح و

تحقیق درباره عناصر تشکيل دهنده جرم

آرامش اجتماع بوده و از همين حيث مجازاتي براي آن تعيين نموده باشد.»انجام تخلف و جرم از ناحيه افراد عموماً به صورت مختلف صورت مي گيرد و بر اساس آن مجازاتهاي مربوط به جرائم در قانون مدون شده است.«جرم مخالفت با اوامر و نواهي کتاب و سنت يا ارتکاب عملي است که به تباهي فرد يا جامعه بيانجامد. هر جرم را کيفري است که شارع بدان تصريح کرده يا اختيار آن را به ولي سپرده است.» (دکتر گرجي نشريه حقوق تطبيقي ش 2 1355-ص126)
همانگونه که مشخص است فردي مبادرت به ارتکاب جرمي مي نمايد قانون حسب جرم ارتکابي، مجازات خاص خود را براي شخص خاطي در نظر گرفته و متخلف را به مجازات مقرر در آن محکوم نموده است.
عناصر ارتکابي جرم:
اصولاً هر نوع جرم حادث شده واجد ارکان متفاوتي مي باشد که از آن به عنوان ارکان مادي، معنوي و قانوني نام مي بريم. هر يک از اين عناصر حسب مورد در جرائم خاص خود شکل مي گيرد که حصول هر يک از اين عناصر بستگي به نوع جرم دارد. از اين حيث ممکن است با تحقق هر سه عنصر جرم خاصي شکل گيرد و يا اينکه با احراز يک يا دو عنصر جرم واقع گردد. بنابراين براي احراز جرائم به صور کلي نياز به اين امر نمي باشد که لزوماً هر سه عنصر بايستي جمع شود تا جرم به معناي واقعي خود حاصل شود . بر اين اساس هر عنصر و رکن مورد بحث براي ارتکاب جرم از يک ويژگي خاصي برخوردار است که به شرح ذيل عنوان ميگردد:
1-عنصر معنوي:
نيت و انديشه ارتکاب جرم همان عنصر معنوي جرم است. بدين معنا که هر فردي که قصد ارتکاب جرمي را دارد بدواً قصد و اراده خود را براي ارتکاب جرم در ذهن خود مي پروراند و با انيشه و نقشه هاي قبلي و از پيش تعيين شده زمينه را براي احياء ديگر عناصر مهيا مي سازد که از آن به رکن معنوي جرم تعبير مي شود. از اين حيث تمام جزئيات انجام جرم که فردي و يا به صورت گروهي مي بايست صورت گيرد که در قالب نقشه هاي عمليات اجرايي قرار است تحقق يابد که با تصميم گروه يا فرد در شرف انجام است را به نيت و عنصر معنوي جرم تعبير مي نماييم . نکته مهم اين است که اولين شرط براي مسجل شدن هر نوع بزه و يا تخلفي که به

تحقیق درباره عناصر تشکيل دهنده جرم

صورت عالماً عامداً مي بايست انجام شود در ابتدا منوط به احراز عنصر معنوي است و به واقع پيش زمينه اصلي براي شروع و يا انجام جرائمي است که فرد قصد ارتکاب آن را دارد و تا اين رکن به فکر و ذهن مرتکب احتمالي جرم متبادر نشود نقش ديگر عناصر منتفي است. اما هدف از عنوان اين قضيه اين است که آيا اين عنصر در تمام جرائم براي ظهور جرم شرط اصلي است؟ «در جرم جزايي همواره سوء نيت يا قصد مجرمانه و يا تقصير جزايي از ناحيه مرتکب براي اثبات مسئوليت کيفري الزامي است.» جمله فوق به نقل از آقاي دکتر هوشنگ شامبياتي عنوان شده است.(حقوق جزاي عمومي ج1 چ10 -1380 صص228-229) آنچه مسلم است اثبات مسئوليت کيفري در جرم حادث شده الزامي است اما اين که وجود سوء نيت در کليه جرائم الزامي باشد منطقي نمي باشد چرا که بسياري از جرائم با سبق اراده و قصد مجرمانه شروع نمي گردد و در بعضي موارد از شمول جرائم عمد خارج است بنابراين نظر آقاي دکتر شامبياني لزوماً آن است که شرح آن گذشت. «ضمناً احراز مسئوليت کيفري مستلزم بررسي عميق شخصيت بزهکار است و عدالت کيفري ايجاب مي کند که خصوصصيات فردي و جنبه هاي خاص رواني مجرم در ارزيابي رفتار مجرمانه او براي تعيين نوع و ميزان مجازات به دقت مورد توجه قرار گيرد تا خصيصه شخصي بودن و مسئوليت کيفري کاملاً رعايت گردد. در نتيجه افرادي که تحت تاثير اجبار و اکراه قرار گرفته و يا مجانين و اطفال که به خاطرذ خصوصيات فردي و وضع خاص رواني از نظر کيفري غير مسئول شناخته شده از اين حيث معاف از مجازات هستند.» (همان منبع)
2-عنصر مادي:
از آنجايي که يک جرم واقع شده مستلزم به فعل رسيدن است بعد از گذر از انديشه و تفکر شخص يا گروه، اقدام به عمليات مجرمانه خود مصداق عنصر مادي و فيزيکي جرمک است. در واقع فرد يا گروه بعد از تصميم گيري مبادرت به انجام نقشه ها و تصميمات خود مي کنند که همان عنصر مادي را شامل مي شود که اين معنا خاص جرائم عمد است. براي احراز يک جرم به معناي واقعي، لزوماً عنصر مادي مي بايست تحقق يابد. سوالي که مطرح مي شود اين است که آيا رکن مادي جرم در تمامي جرائم صادق است؟ در پاسخ بايد گفت بر خلاف عنصر معنوي که علي القاعده و عموماً در خصوص جرائمي است که با قصد و نيت خاطي همراه است در مورد عنصر مادي جرم در اين مورد مصداق ندارد و داشتن يا نداشتن قصد و نيت ملاک نمي باشد چرا که جرمي که عمداً يا سهواً صورت مي گيرد داراي رکن مادي است.«از نظر عنصر مادي ، مبناي جرم مدني پيوسته خسارت و ضررو زياني است که نسبت به شخصي وارد شده است و حال آنکه جرم جزايي گاهي توام با خسارت نبوده ولي قابل تعقيب مي باشد. مثلاً حمل سلاح غير مجاز، ولگردي و تکدي با اين که ممکن است منشاء خسارت به ديگري نباشد ولي از نظر قانونگذار جزايي، جرم محسوب و قابل تعقيب شناخته شده است.» (همان ماخذ)

تحقیق درباره عناصر تشکيل دهنده جرم
3عنصر قانوني:
رکن سوم از عناصر سه گانه جرم عنصر قانوني است که بر اساس نوع تخلف صورت گرفته، فرد يا يک گروه با توجه به ميزان درجه ارتکابي بر اساس قانون مجازات مي شود.
اين سوال به ذهن متبادر مي شود که آيا اين عنصر در تمامي جرائم صادق است ؟ با کمي تعمق و تامل به اين نتيجه مي رسيم که عنصر قانوني مي تواند در تمامي جرائمي که عمداً يا سهواً حاصل مي شود مصداق داشته باشد. «جرائم جزايي به طور دقيق و به صورت مواد قانوني توسط مقنن، تعيين شده و هر يک ارکان مخصوص به خود را دارد. بنابراين جرم جزايي عبارت از نقض متني از متون خاص قانوني است
انگیزه کيفري
بحث درباره انگیزه جرم موضوع بخشی از کتب حقوق جزا در اغلب مکاتب حقوقی دنیاست و حقوق دانان با نگرشی که از ماهیت و تعریف انگیزه و یافتن مصادیق آن از مواد قانونی داشته اند ، نظرات مختلفی ابراز کرده اند . ما در این گفتار کوتاه قصد نقد و بررسی نظرات اساتید حقوق جزا را نداشته و صرفاً به دنبال این هستیم که تصوری دقیق و جامع از انگیزه و جایگاه آن در میان عناصر تشکیل دهنده جرم به دست دهیم .
انگیــزه چیست ؟
آنچه مسلم است این است که همه افراد متعارف که از عقل سلیم برخوردارند در همه رفتارهای خود اعم از این که رفتار فعل یا ترک فعل باشد و اعم از اینکه آن فعل یا ترک فعل جرم محسوب شود یا نه ، دارای انگیزه می باشند .انگیزه سود و منفعتی است که انسان به خاطر آن رفتاری ( عنصر مادی ) را انجام دهد . در واقع انگیزه چرائی به فعلیت رساندن عنصر معنوی است . از تعاملی که بن عنصر معنوی و عنصر مادی وجود دارد کاملاً پیداست که انگیزه تنها در جرائم عمدی متصور است . باید توجه داشت که انگیزه جدای از عنصر معنوی است امّا از آنجا که عنصر معنوی و انگیزه هردو از یک سنخ بوده و مادی نمی باشند ، یعنی

تحقیق درباره عناصر تشکيل دهنده جرم

پسورد فایل: www.bazaarfile.ir