تحقیق درباره ی موریانه

تحقیق درباره ی موریانه

موریانه

Termite

شرح : زنگاري باشد که آهن و فولاد را ضايع کند.(برهان ). زنگاري که آهن و فولاد را ضايع مي کند به طوري که از صيقل کردن برطرف نشود. (ناظم الاطباء). مورانه . مورجانه . مورچانه . (غياث ) (آنندراج):

بس که دنيارا کمر بستم چو مور دانه کش

مدتي چون موريانه روي در آهن کشم .

سعدي .

آهني را که موريانه بخورد

نتوان برد از او به صيقل زنگ.

سعدي .

جانورکي که چوب را مي خورد و آن را سوراخ سوراخ مي کند . (ناظم الاطباء). مورچه سفيد. ريونجه . تافشک . ريونجو. رونجو. کرم چوب خوار. چوبخوار. چوبخوارک . ارضه . کرمک چوبخوار. ريوچه . خوره . چوبخواره . حشره اي است از راسته آرکيپترها که نزديک براسته رگبالان است . موريانه حشره اي است اجتماعي و دو نوع از آن ديده مي شود يک نوع در داخل چوبهاي منازل است و نوع ديگر در نواحي استوايي که در بيابانها براي خود مسکن مي سازد و طول و قطر خانه هايشان گاهي به پنج متر و هشت متر مي رسد. موريانه نيز مانند مورچه گونه هايي دارد چون موريانه هاي کارگر و موريانه هاي مدافع (سرباز) که بال و چشم و دستگاه تناسلي ندارندو فقط موريانه نر چهار بال دارد. در دستگاه گوارشي اين موريانه ها عده اي از تک ياختگان از دسته فلاژله ها مي زيند که با موريانه ها زندگي اشتراکي دارند. رشميز و آن را در اصطلاح شوشتر ريميز و در اصطلاح گناباد خراسان رَوَنجَک گويند. (يادداشت پروين گنابادي ). دابةالارض: همچنان بر عصا تکيه زده بود تا موريانه عصاي او را خورد و عصا بيفتاد. (قصص الانبياء ص 175). ماروض ; موريانه زده . (يادداشت مولف ).

-امثال :

موريانه همه چيز خانه را خورد جز غم صاحب خانه . (امثال و حکم دهخدا).

چوب نرم را موريانه خورد . (امثال و حکم دهخدا).

به معني مور است . (جهانگيري ).

موريانه(Termite)  حشره اي است که غالباً در مناطق حاره و تحت حاره مانند بعضي مناطق قاره افريقا و همچنين زندگي کرده و باشياء و آثار چوبي حمله ور شده و آنها را بکلي فاسد ميکند.

حشره اي را که در کشور ما و بطور کلي در مناطق معتدله بنام موريانه مي‌شناسيم در حقيقت (Termite) نيست بلکه بايد آنرا کرم چوب بناميم و انگليسي زبانان نيز بآن (Wood – Worm) ميگويند

با توسعه شهر و سيستم هاي شهر سازي در قالب مدرنيته نمودن شهرها و امکان ساخت ساختمانها و تاسيسات جديد و بوجود آمدن برج ها و آسمانخراش ها در دنيا هميشه به اين فکر بوده ايم که بنايي بسازيم که قدمت آن به طول قدمت بنايي باشد که از اجداد ما تاکنون سر قامت فرود نياورده اند و اين بناها همان فرهنگ و تاريخ ما مي باشند . اما بايستي بدين نکته اشاره نماييم که هيچگاه بنايي تخريب نمي شود مگر به دست طبيعت و يا انسانها. در طبيعت بلايايي مي باشند که هر از چند سالي آمده و ردپايي از خود به جا مي گذارند . زلزله ، سيل ، آتش سوزي ، از يک سو و جنگ و بازسازي نماهاي شهري و مدرن نمودن آنها و ساخت بناهاي فرسوده و تبديل آنها به برجهاي آپارتماني در حالا حاضر به خاطر سودجويي و ازدياد جمعيت از مواردي مي باشد که دست انسان ها را بسوي تخريب و نابودي عمارت و ساختمانهاي قديمي برده است

تاريخ :

“راز خلقت موریانه”

مطالعه در کشورعجیب، منظم و دو سه میلیونی موریانه ها، همچنین بررسی ارتباط دائم آنها با یکدیگر، بیانگر این حقیقت است که موریانه ها هم حرف می زنند و هم زبان مخصوص به خود دارند.

لانه موریانه ها که نیمی از آن در زیرزمین و نیمی از آن روی زمین است، مخروطی شکل و با ارتفاع شش الی هشت متر از دور دیده می شود. در هر یک از این لانه ها یک ملکه وجود دارد که حدود ده تا پانزده سال عمر می کند و هر سال تعداد فرزندان وی زیاد می شود. چرا که ملکه هر دو ثانیه یک تخم می گذارد.

ساختمان خانه موریانه ها از دارای چندین طبقه است که در ورودی آن، برخلاف ساختمان های بشری، در بالای عمارت قرار دارد. طبقات و ساختمان خانه موریانه ها به شرح زیر است:

طبقه دوم: خوابگاه تابستانی کارگران.

طبقه سوم: اطاق نهار خوری تابستانی.

طبقه چهارم: انبار آذوقه.

طبقه پنجم: سرباز خانه.

طبقه ششم: مقر تابستانی ملکه.

طبقه هفتم: انبار تره بار.

طبقه هشتم: آغل حیوانات شیرده . (موریانه ها شته درختان را اسیر کرده، به لانه خود برده،از آنها مراقبت می کنند و از شیره و عصاره ای که این شته ها می سازند، استفاده می کنند.)

طبقه نهم: اطاق بچه ها.

طبقه دهم: اطاق بازی.

طبقه یازدهم: بیمارستان و تأسیسات پزشکی.

طبقه دوازدهم: خوابگاه زمستانی کارگران و گورستان.

طبقه سیزدهم: مقر زمستانی ملکه.

اگر این کشور عجیب دو سه میلیونی را خطری تهدید کند، بلافاصله همه موریانه ها به وسیله ماموران انتظامات یا فرد مطلع با خبر شده وآماده مقابله با خطر می گردند.

” تعویض موریانه نگهبان و احوالپرسی آنان ”

سربازان نگهبان در ورودی به لانه، به پاسداری مشغول اند و لحظه ای غفلت نمی کنند. این سربازان ریز به محض احساس خطر، دیگران را خبر می کنند. نگهبانان درفواصل معین و دقیق عوض می شوند، از اینجا می توان استنباط نمود که موریانه دارای قادربه تشخیص وقت است. همچنین از نزاکت و ادب نیز بی بهره نیستند، هنگامی که همدیگر را ملاقات می کنند، به هم نزدیک شده و بینی به همدیگر می مالند. مثل اینکه می خواهند یکدیگر را بشناسند یا سلام و احوالپرسی کنند. پس ازآن خداحافظی کرده و به راه خود ادامه می دهند.

“اعلام خطر موریانه ها”

موریانه ها برای اینکه خطر را به سایرین اطلاع دهند، سرشان را به دیواره چوبی لانه خود میکوبند، در نتیجه ارتعاشی در داخل محفظه خالی درخت ایجاد شده و سایر موریانه ها آگاه می گردند. دارکوب ها وقتی می خواهند به طعام لذیذی از موریانه دست یابند، چند بار به درخت پوسیده ای نوک می زنند، ضربه های وارده در داخل حفرات و لانه موریانه ها ارتعاشاتی شبیه به آنچه گفته شد، به وجود می آورد و موریانه ها به خیال اینکه خطری آنها را تهدید می کند، از یک سمت لانه راه فرار اختیار می کنند. اما دارکوب با زبان باریک و چسبناک خود راه را بر آنها می بندد و دام چرب و نرمی برایشان می گستراند.

“گفتگو با گرسنه ها”

موریانه ها مانند مورچه ها در تمام امور با هم همکاری می کنند. این همکاری دلالت بر ارتباط مستقیم و دقیق همه آنها با یکدیگر دارد. به عنوان مثال در جامعه موریانه ها گرسنه وجود ندارد. یعنی گرسنه با سیر تماس می گیرد و احتیاج خود را با او در میان می گذارد. خمیری که موریانه های مأمور تهیه غذا از چوب می سازند، پیش از آن که کاملاً هضم شود، از ده معده مختلف عبور می کند. تقسیم آن بنا بر قاعده بسیار صحیحی انجام می گیرد. هر قدر موریانه ای گرسنه تر باشد، از محتوای” معده اجتماع” خود کمتر به دیگران می دهد و در عوض ازعابرین، بیشتر خوراک هضم شده می گیرد. اگر موریانه ای که بسیار گرسنه است، با موریانه ای که گرسنه تر از خود او است برخورد نماید، بدون تأمل، قسمتی از غذای کمی که در معده دارد را به او می دهد. بدین طریق شرایط تغذیه در تمام کشور موریانه ها یکسان است. در جوار موریانه های سیر موریانه گرسنه ای وجود ندارد. در کشور آنها فقیر و ثروتمند نیست. آنها با این روش بسیار هوشمندانه و ساده، جامعه کاملی را بنا نهاده اند . به علاوه بد نیست بدانیم که تشکیلات جامعه مورچه ها و زنبورها هم همینطور است.

موریانه     آنچه به اینجا پیوند دارد… گور کن حشرات مورچه خوار موریانه مغناطیسی فهرست نام های متداول حشرات مورچه تک یاخته‌ها و انواع آن مفهوم جامعه در بیولوژی شته اشکال همزیستی پرورش زنبور عسل رفتار شناسی در حیوانات ملخ سلولز

موریانه‌ها حشراتی هستند که بدنی نرم دارند و به کندی حرکت می‌کنند به حکم طبیعت تا پایان عمر در تاریکی که محل اجتماع آنهاست به سر می‌برند. زیرا در روشنایی آفتاب و فضای باز یارای ایستادگی در برابر دشمنان بی‌شمار خود را ندارند از نظر ساختمان بدنی و چگونگی رشد (دگر دیسی) به سوسکهای حمام شباهت دارند.

« دابه الارض » به معنای موریانه در قرآن

خداوند در آیه 14 سوره سبا ، از مرگ عجیب و عبرت انگیز حضرت سلیمان پیامبر بزرگ سخن می‌گوید و این واقعیت را روشن می‌سازد که پیامبر با آن عظمت و حکمرانی با آن قدرت و ابهت چگونه به آسانی جان به جان آفرین سپرد. می‌فرماید: هنگامی که مرگ را برای سلیمان مقرر کردیم، کسی مردم را از مرگ او آگاه نساخت. مگر جنبنده‌ای از زمین (موریانه) که عصای او را خورد، تا عصا شکست و پیکر سلیمان فرو افتاد. (لازم به ذکر است که سلیمان در موقع مرگ به عصای خود تکیه داده بود و کسی از مرگ او آگاه نبود.)

نگاه اجمالی

موریانه (Termit) حشره‌ای است از راسته آرکیپترها (Archipteres) که نزدیک به راسته رگ بالان است. موریانه‌ها حشراتی هستند اجتماعی که دو نوع از آنها دیده می‌شود: یک نوع در داخل چوبهای منازل زندگی می‌کنند و نوع دیگر مخصوص نواحی استوایی بوده و در بیابانها برای خود مسکن می‌سازند و طول خانه‌هایشان گاهی به 5 متر و قطرش به 8 متر می‌رسد و بسیار هم سخت است، بطوری که با کلنگ هم شکسته نمی‌شود.

در حالت کلی موریانه‌ها ، شاه ، ملکه ، شاهزاده ، کارگر و سرباز دارند و اگر تپه آنها را بشکافید همه اینها را از هم تشخیص خواهید داد. تعداد زیادی از موریانه‌ها با استفاده از چوبهای جویده شده و یا گل لانه‌های بزرگی درست می‌کنند. این لانه‌ها بسیار اصولی ساخته شده و برای ساخت آن هر موریانه وظیفه مشخصی دارد. معمولا موریانه‌ها در درون لانه‌هایشان پنهان می‌شوند، ولی در صورتی که کسی مزاحم آنها شود یا برای تشکیل اجتماع جدید قصد پرواز داشته باشند، از لانه‌هایشان بیرون می‌آیند.

تنوع موریانه‌ها در هر دسته

امروزه در حدود دو هزار گونه موریانه در دنیا می‌شناسیم که در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر فراوانند یکی از نمونه‌‌های بزرگ و معروف آن موریانه تپه سیاه است که در دماغه امید (جنوب آفریقا) به سر می‌برند و نام علمی آن آمی ترمز آتلانتیکوس است. گونه دیگری که خیلی نزدیک به این نوع و دارای عادات مشابه است در آفریقا و همچنین در استرالیا و بعضی نواحی آمریکا و هندوستان و مالایا و سواحل مدیترانه یافت می‌شود. البته بطور عمده در سراسر ایالات متحده آمریکا و نیز در قسمت جنوبی کانادا یافت می‌شود. در اروپا تا مناطق شمالی این قاره مثلا تا پاریس و وین جای زیست موریانه است، اما پرشمارترین موریانه‌ها در مناطق باران خیز مدارگانی یافت می‌شوند.

در موریانه‌ها نیز مانند مورچه‌ها چند شکلی در هر دسته دیده می‌شود. یعنی در هر اجتماع موریانه تعداد زیادی موریانه‌های کارگر و و موریانه‌های مدافع یا سرباز موجود هستند. وظیفه کارگران تهیه غذا برای مجتمع است، یعنی چوب را می‌خورند و سپس هضم شده آن را در اخیتار دیگر موریانه‌ها قرار می‌دهند. سربازان بال ندارند، کور هم هستند، ولی با این وصف جنگجویان دلیری به شمار می‌روند. موریانه ملکه می‌تواند تا سی هزار تخم در یک روز بگذارد. او قادر به حرکت نیست و برای زنده ماندن کاملا به موریانه‌های کارگر متکی است. بعضی از موریانه‌های ملکه می‌توانند تا 50 سال زندگی کنند.

ساختمان مورفولوژیکی موریانه‌ها

بسیاری از مردم موریانه را با مورچه سفید اشتباه می‌گیرند. اگر چه موریانه‌ها نیز مانند مورچه‌ها جانورانی اجتماعی هستند، ولی به کلی با آنها تفاوت دارند. موریانه کمدی کلفت ، رنگی روشن و شاخکهای یکنواخت و خمیده دارد. شکل هر موریانه به نوع وظیفه‌اش در اجتماع موریانه‌ها ، بستگی دارد. برای مثال کارگرانی که وظیفه غذا دادن و تمیز کردن ملکه را به عهده دارند، معمولا کور بوده و بدون بال هستند و دستگاه تناسلی هم ندارند. فقط موریانه نر دارای 4 بال است و بیش از چند روزی زندگی نمی‌کند، یعنی پس از جفت گیری با نر تنها فرد ماده (ملکه) است که در اجتماع موریانه‌ها زندگی می‌کند و دارای شکمی بزرگ است و کارش فقط تخم‌گذاری است.

در دستگاه گوارش موریانه‌ها که از چوب استفاده می‌کنند، عده‌ای از تک یاختگان از دسته فلاژله‌ها به نام «پلی ماستیژین» زندگی می‌کنند که با موریانه‌ها زندگی اشتراکی دارند، بدین نحو که این تک سلولی‌ها دیاستازی به نام سلولاز ترشح می‌کنند که موجب هضم و نرم شدن چوبها می‌شود و در این حالت موریانه‌ها چوبهای نرم شده را می‌خورند.

تپه‌های موریانه‌ای و زندگی اجتماعی موریانه‌ها

تپه‌های موریانه‌ای که بوسیله موریانه‌های تپه سیاه ساخته می‌شوند ممکن است به شکل لکه‌های نمایانی در تمام نقاط دامنه‌های کوهستانی جنوب غربی دماغه امید دیده شوند. سطح هر تپه درست مانند سطح خارجی مغز دارای برجستگیها و شیارهای مخصوصی است. بزرگترین آنها در حدود 60 سانتیمتر بلندی دارد و پهنای قاعده آن نیز به 60 سانتیمتر می‌رسد اگر یکی از آنها را بشکافیم دیده می‌شود که داخل آن مانند اسفنج است و از تعداد زیادی اطاقک تشکیل شده که عرض هر کدام از آنها 2.5 سانتیمتر است و با دریچه‌های کوچک راه دارد.

گرچه در یک تپه موریانه‌ای بزرگ ممکن است بیش از 50000 موریانه زندگی کنند ولی داخل آن همیشه تمیز است. این تمیزی به این دلیل است که موریانه‌ها مدفوعات خود را به منزله سیمان در ساختن دیواره‌های تپه و اطاقکها بکار می‌برند و لاشه‌ها را نیز می‌خورند و مصرف می‌کنند. بیشتر ساکنین تپه حشرات کوچکی به طول 5 میلیمتر هستند که سرهایی سفید و بدنی به رنگ خاکستری تیره دارند. اینها کارگرها را تشکیل می‌دهند کارگرها ممکن است نر یا ماده باشند اندام تناسلی آنها رشد نمی‌کند و فعالیتی ندارد و فقط اثری از آن باقی است موریانه‌های کارگر کاملا‌ کورند و کارشان جمع آوری غذا و رسیدگی به بچه‌ها و پرستاری از شاه و ملکه و شاهزاده هاست.

لانه سازی در موریانه‌ها

در مناطق مدارگانی ، بسیاری از موریانه‌ها لانه سازی می‌کنند. لانه‌هایی به صورت تپه‌ها و گنبدها که حدود 20 متر وسعت و ارتفاعی شاید بیشتر از 10 متر از سطح زمین دارند. برخی دیگر از موریانه‌ها درخت آشیان هستند، یعنی آشیانه‌هایی به اندازه‌های گوناگون معمولا به بزرگی یک توپ بستکبال ، بر فراز درختان می‌سازند. موریانه‌ها در داخل چنین آشیانه‌هایی خود را از خطر حمله پرندگان ، سوسمارها ، عنکبوتها و مورچه‌ها مصون می‌دارند.

آشیانه برخی از موریانه‌های آفریقایی مانند چتر است، طوری که آب باران به اطراف آن سرازیر می‌شود. دسته‌ای دیگر از موریانه‌ها ، لانه خود را به گونه‌ای می‌سازند که دمای درون آن هماهنگ‌پذیر گردد. لانه و آشیانه سازی موریانه‌ها نمونه شگرفی از کار غریزی است. این کار بر عهده کارگران نوزاد نهاده شده است. چرا که کارگران تازه تولد یافته هیچگاه در لانه پدر و مادر خود زیست نمی‌کنند و در نتیجه راهی برای آموختن لانه سازی ندارند

موريانه ها يک شهر را در خراسان خوردند

جام جم : کوتاه و مختصر «حمله موريانه ها به يک شهر 20 هزارنفري موجب شد ساکنان شهر منازل خود را ترک کنند».

مسوولان شهر «آشخانه» از توابع مانه و سملقان در خراسان شمالي مي گويند: موريانه ها سالهاست به شهر ما حمله کرده اند اما نهادها و سازمان هاي ذي ربط تاکنون براي دفع اين حمله اقدامي نکرده اند. شهردار آشخانه   مي گويد: نخستين موريانه ها در سال 74 به يکي از منازل شهر هجوم آوردند اما از آن سال تاکنون هجوم آنها روند تندي به خود گرفته است ، به گونه اي که در حال حاضر 150 خانوار ساکن در بخش قديمي شهر مجبور شده اند منازل خود را ترک کنند. علي اصغر پيله ور مي افزايد: موريانه ها ديگر به بافت قديمي شهر هم بسنده نمي کنند و بتازگي به مناطق جديد شهر هم که با گچ ، آجر ، سيمان و آهن ساخته شده است ، هجوم آورده اند. وي با اشاره به خسارت يک ميليارد و 230 ميليون توماني حمله موريانه ها به منازل آشخانه ، اظهار مي کند: سقفها و چارچوب درهاي چوبي خورده شده و فقط آسفالت پشت بامها ، سقف خانه ها را نگه داشته است ؛ به گونه اي که اگر کوچک ترين زلزله اي بيايد ، خانه ها فرو مي ريزد. پيله ور ، از هلال احمر استان انتقاد مي کند که به درخواست چادر براي ساکنان منازل آسيب ديده جواب مثبت نداده است.

او مي گويد: موريانه ها همه جاي خانه ها هستند. در رختخواب اهالي ، در اتاق بچه ها ، در آشپزخانه ها و… به گونه اي که هنگام آشپزي ، موريانه ها از سقف به داخل ظرف غذا مي افتند و اين حشرات موذي در يخچال ها، لوازم خانگي ، سفره غذا ، مواد غذايي و… جاخوش کرده اند. سرپرست ستاد حوادث غيرمترقبه خراسان رضوي نيز دراين باره مي گويد: حمله موريانه ها از قديم در برخي مناطق مانند آشخانه و طبس وجود داشته و در 3سال گذشته اين مساله در کميته دفع آفات نباتي مطرح شد و اعتباراتي هم براي مبارزه با اين آفت به دانشگاه علوم پزشکي اختصاص يافت.

سيدمهدي سيادتي درباره علل پيدايش اين پديده مي افزايد: بافت شهر قديمي و چوبي است.

نوع اقليم هم به گونه اي است که چون رطوبت زاست ، موريانه ها بشدت در منطقه رشد مي کنند. وي بنياد مسکن ، دانشگاه علوم پزشکي و جهادکشاورزي را 3 نهاد ذي ربطي مي داند که بايد براي اين مشکل چاره سازي کنند اما مي گويد: حمله موريانه ها جزو حوادث و بلاياي طبيعي نيست ،

تحقیق درباره ی موریانه

این تحقیق در 26 صفحه موجود است .

با فرمت Word